Umowa influencera lub twórcy z marką – zapisy, na które warto zwrócić uwagę.

Negocjując zapisy umowy, niezależnie od tego czy występuję po stronie influencera/twórcy czy marki, zawsze powtarzam, że umowa jest narzędziem i ma sprzyjać obydwu stronom. Stanowi zabezpieczenie praw i interesów stron oraz zabezpieczenie na wypadek konfliktu lub roszczeń.

Dzisiaj podzielę się z Wami kilkoma wskazówkami, które tak naprawdę stosuję w praktyce i są one istotne dla influencera/twórcy, który zawiera umowę z marką.

Jeżeli czytasz to będąc przedstawicielem marki lub przedsiębiorcą, który rozważa nawiązanie współpracy z influencerem – ten wpis również jest dla Ciebie, bo poznasz istotne zapisy z punktu widzenia influencera i będziesz mógł/mogła zrównoważyć Wasze interesy w umowie!

To zależy od rodzaju współpracy i tego, czy umawiacie się na działanie czy określony rezultat.

Zazwyczaj strony podpisują umowę o dzieło lub umowę zlecenie/świadczenie usług. Zdarza się jednak, że współpraca zawiera cechy kilku rodzajów umów i wtedy powstaje „umowa nienazwana”. ALE, żeby było Ci łatwiej zrozumieć:

- Umowa o Dzieło to umowa rezultatu. Najważniejszy jest konkretny efekt, zgodny z ustaleniami (np. stworzenie filmu reklamującego konkretny produkt). Jesteś w stanie zagwarantować konkretny rezultat np. film, post, a szczegóły ustaliłeś/ustaliaś z marką i są one konkretne.

- Umowa Zlecenie to umowa starannego działania. Marka wymaga od Ciebie działania w konkretnym celu (np. działania reklamujące markę poprzez umieszczanie postów z produktami marki w określonych terminach albo np. opowiadanie o marce na live). Gwarantujesz działanie, ale nie gwarantujesz rezultatu.

- Umowa o świadczenie usług — jest to umowa starannego działania i jest zbliżona do umowy zlecenia, ale tutaj przedmiotem umowy są Twoje usługi np. stała współpraca dotycząca usług filmowych,

- Umowa najmu lub dzierżawy powierzchni reklamowej — zobowiązujesz się do oddania marce ustalonej powierzchni reklamowej (np. części Twojej strony internetowej, bloga) do korzystania i ewentualnie pobierania pożytków z tego tytułu,

- Umowa nienazwana. Miksuje cechy różnych umów, decydujące są zapisy umowne.

Musisz wiedzieć, że nazwa umowy nie ma znaczenia. Decydująca w przypadku ewentualnego sporu jest jej treść. W praktyce, umowa z influencerem nazywana jest „umową współpracy”, która dokładnie określa prawa, obowiązki i szczegóły współpracy.

Najmniej bezpieczną formą dla obu stron jest forma ustna, ponieważ trudne jest udowodnienie tego, co zostało powiedziane :)

Jeżeli strony nie zawarły „tradycyjnej” umowy (na piśmie), ale dokonały wszelkich ustaleń w korespondencji mailowej – ustalenia te będą dla nich wiążące. Takie ustalenia uważa się za oświadczenia woli wzajemnie sobie złożone, jak najbardziej ma to moc prawną. ALE, mamy od tego wyjątek – prawa autorskie <3

Jeżeli jako influencer/twórca stworzysz utwór (np. autorski film prezentujący produkty marki), to aby przenieść na markę autorskie prawa majątkowe, musicie zawrześ umowę W FORMIE PISEMNEJ, pod rygorem nieważności – czyli bez podpisania umowy w „tradycyjny” sposób, marka nie nabędzie praw do filmu. Wszelkie inne ustalenia w tym zakresie nie będą ważne, a podpisany i odesłany skan umowy również nie jest formą pisemną – jest formą dokumentową i nie powoduje przeniesienia praw autorskich.

Influencerze/twórco, nie będę omawiała podstawowych zapisów, jak np. oznaczenie stron, przedmiot umowy, wynagrodzenie (jego płatność, termin, sposób zapłaty itp.), zasady poufności, zasady odpowiedzialności, czas trwania umowy i zakończenie współpracy, przedstawiam Ci zapisy, na które warto zwrócić uwagę w umowie, którą dostałeś od marki:

Sprawdź czy umowa lub Wasze ustalenia np. w mailu, zawierają szczegółowe informacje dotyczące współpracy:

a. dla influencera publikującego post w SM: dzień i godzinę publikacji, treść (np. liczba znaków, konkretne cytaty), oznaczenia, linki, hasztagi, kanały dystrybucji (gdzie post ma zostać opublikowany – konkretny kanał), czy marka wymaga przesłania jakiejkolwiek treści lub postu do akceptacji lub czy zostawiła Ci dowolność, czy post ma być widoczny przez określony czas lub po jakim czasie post ma być widoczny. Czy stories ma być dodane do wyróżnionych.

b. dla twórcy tworzącego nagranie lub zdjęcia na rzecz marki: dokładne wytyczne, co do tworzonego nagrania/zdjęć, koncepcja, pomysł, sposób akceptacji i odebrania stworzonego nagrania/zdjęć, przeniesienie praw lub udzielenie licencji, ewentualne poprawki i sposób ich wprowadzania, liczba.

Pamiętaj, że umowa ma Ci służyć. Dodaj wszelkie zapisy lub informacje albo zastrzeżenia, że czegoś nie zrobisz, jeżeli uznasz, że coś jest wbrew Twojej woli (np. gdy robisz recenzję – zadbaj o jej całkowitą niezależność, o ile chcesz być fair wobec swoich obserwujących lub nie chcesz by marka mogła Ci później zarzucić, że produkt został przedstawiony inaczej niż sobie wyobrażała i będzie żądała innej opinii).

Czy marka przekazała Ci brief lub konkretne wytyczne co do post lub nagrania, a może jednak pozostawiła Ci całkowitą dowolność, przedstawiając Ci tylko temat lub produkt?

Jeśli masz podany tylko temat albo dostarczono Ci produkt, bez jakichkolwiek szczegółów, warto przesłać marce Twój pomysł do akceptacji – gdy marka zaakceptuje pomysł, sposób realizacji, storyboard lub inne, które pozwolą marce wyobrazić sobie Twój koncept i masz potwierdzenie tego np. w wiadomości mailowej, wtedy po wykonaniu filmu / wstawieniu posta, marce trudno będzie podważyć Twoją pracę, skoro wcześniej zaakceptowała Twój pomysł i sposób jego wykonania.

Oczywiście nie jest to konieczne - to Ty oceniasz czy zachodzi taka potrzeba, ale mogę Ci zasugerować, że to świetnie sprawdza się przy pierwszej współpracy z marką - gdy dopiero poznajecie się i pozwala każdej ze stron zaoszczędzić trochę stresu :)

Jeśli marka wysłała Ci swój produkt do oceny lub wydania opinii sprawdź czy Wasza umowa lub ustalenia mailowepozwalają Ci na wydanie całkowicie niezależnej opinii.

Umowa może przyznawać marce prawo do oceniania Twojej recenzji, narzucenia Ci zmian lub może zawierać kryteria Twojej oceny, co może Cię ograniczać.

Jeśli chcesz być fair ze swoimi obserwującymi - zadbaj o całkowitą niezależność <3. Pozwoli Ci to również na uniknięcie sytuacji, w której marka zarzuci Ci, że produkt został przedstawiony inaczej niż sobie wyobrażała i będzie żądała wydania innej opinii i dodatkowego nakładu pracy (bez dodatkowego wynagrodzenia) lub nie wypłaci Ci wynagrodzenia z uwagi na nieprawidłowe wykonanie umowy.

Jeżeli nie prowadzisz działalności gospodarczej – warto sprawdzić, jak umowa została zakwalifikowana przez markę, ponieważ marka ma obowiązek zgłoszenia do ZUS lub opłacenia składek, w zależności od rodzaju umowy.

Sprawdź, czy umowa przewiduje zobowiązanie do konkretnego oznaczenia współpracy, zgodnie z wytycznymi UOKiK. Zapis ten może być zabezpieczony karą umowną, dlatego warto zweryfikować, czy marka wymaga konkretnych oznaczeń.

Jeśli marka nie wymaga tego od Ciebie – i tak masz obowiązek oznaczenia współprac komercyjnych zgodnie z wytycznymi UOKiK. Jak zrobić to prawidłowo? Zerknij do mojego posta na IG:

https://www.instagram.com/p/Com72_KIh2_/?utm_source=ig_web_copy_link lub mojego artykułu na tym blogu:

Jeżeli współpraca wymaga publikacji Twojego wizerunku na koncie społecznościowym innym niż Twoje (np. oddajesz nagrania z Twoim wizerunkiem i marka publikuje je na swoim profilu, oznaczając Ciebie jako twórcę) - sprawdź, czy umowa zawiera również zgodę na wykorzystanie Twojego wizerunku.

Zwróć również uwagę, czy umowa zawiera karę umowną za wycofanie zgody na wykorzystywanie Twojego wizerunku w jakimkolwiek czasie.

Sprawdź czy w umowie znajduje się zakaz konkurencji – jak brzmi, czego dotyczy oraz na jak długo obowiązuje.

Marki często zabezpieczają się przed nawiązaniem współpracy przez Influencera lub twórcę z innym podmiotem o podobnym profilu działalności i przed reklamą produktów tego samego rodzaju.

Sprawdź, czy umowa zawiera zapisy o przeniesieniu autorskich praw majątkowych lub udzielenia licencji niewyłącznej.

Jeżeli jesteś twórcą i tworzysz konkretny film dla marki, która następnie publikuje post na swoich kontach w SM – marka musi nabyć od Ciebie prawa autorskie lub licencję.

ALE... nie zawsze zapisy dotyczące przeniesienia praw lub udzielenia licencji są wymagane. W sytuacji, gdy umawiacie się na post w mediach społecznościowych, publikowany na Twoim koncie, a marka udostępni Twój post za pomocą funkcjonalności tego serwisu i nie publikuje go bezpośrednio u siebie – nie potrzebuje dodatkowych zapisów w umowie, bo publikując film w serwisie, udzieliłeś licencji wszystkim użytkownikom na dalsze udostępnianie (chyba, że masz profil prywatny lub inne ograniczenia w tym zakresie). Więc nie zawsze przeniesienie praw lub udzielenie licencji będzie konieczne, ale warto przyjrzeć się temu czy marka może korzystać ze stworzonych przez Ciebie utworów i w jaki sposób. Pamiętaj o wynagrodzeniu za przeniesienie praw :)

P.S. Temat praw autorskich we współpracach to gigantyczna materia! Musisz dokładnie sprawdzać umowę pod względem pól eksploatacji, praw autorskich osobistych i in. Podany tutaj przykład nie wyczerpuje nawet 1/3 zapisów dobrej umowy :)

Jeżeli marka chce, aby w stworzonych przez Ciebie filmach czy poście widniało jej logo – warto zadbać o zgodę na używanie logo marki lub produktu. A jeżeli marka będzie korzystała z Twojego logo lub znaku Twojej marki – to marka musi uzyskać zgodę od Ciebie.

Przykładowe informacje, które umieściłam powyżej, z całą pewnością nie wyczerpują wszystkich kwestii, które powinna zawierać umowa z Influencerem lub twórcą! Pamiętaj tylko, żwe jeżeli coś Cię niepokoi lub stresujesz się obowiązkami lub czynnościami, które masz podjąć w ramach współpracy - zadbaj, aby wszystko zostało wyjaśnione w umowie lub ustaleniach zanim przystąpisz do realizacji! Umowa ma Ci służyć, być Twoim narzędziem, które zapewnia Ci spokój!

Jeśli masz jakieś pytania lub wątpliwości – wiesz gdzie mnie szukać :) !

Ściskam!

Klaudia

Instagram : klaudia.palikot

BuyCoffee

LinkedIn